بزرگترین بورس اوراق مشتقه اروپایی قرارداد آتی رمز ارز راه اندازی می کند
بورس اوراق مشتقه آلمانی Eurex، در حال برنامه ریزی برای راه اندازی قرارداد آتی مربوط به رمز ارز هایی مانند بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و ریپل (XRP) است.
به گزارش کوین ایران و به نقل از خبرگزاری فناوری های مالی Block، بورس اوراق مشتقه آلمانی Eurex که توسط Deutsche Boerse اداره می شود، در حال برنامه ریزی برای راه اندازی قرارداد های آتی وابسته به دارایی های دیجیتال است.
افراد مطلع به Block گفته اند که Eurex در حال برنامه ریزی برای راه اندازی قرارداد های آتی مربوط به ارز های دیجیتالی مانند بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و ریپل (XRP) است و جلساتی با شرکت های بازارساز برای بحث در مورد این محصولات داشته است.
بیشتر بخوانید: یک مقام صندوق پوششی: وال استریت در پذیرش بیت کوین محافظه کارانه رفتار می کند
Deutsche Boerse گزارش کرده که مقدمات اوراق آتی ارز های دیجیتالی از دسامبر ۲۰۱۷ مطرح شده بود. سخنگوی بورس گفت: «ما به نوعی از اوراق آتی می اندیشیم که در آن سرمایه گذاران خصوصی و نهادی می توانند از سرمایه گذاری هایشان در بیت کوین و رمز ارز ها در برابر افت قیمت محافظت کنند».
Major European Derivatives Exchange to Launch Cryptocurrency Futures/ Source
در سپتامبر 2018، Deutsche Boerse یک واحد «فناوری دفترکل توزیع شده (DTL)، دارایی های رمز ارز و ساختارهای جدید بازار» ایجاد کرد تا پتانسیل های این فناوری برای زیرساخت های بازار مالی؛ مانند محصولات مبادلاتی جدیدی که می تواند توسعه یابد و ابزار های فعلی را گسترش دهد را شناسایی کنند.
بیشتر بخوانید: بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) در لیست بورس سهام نزدک قرار گرفتند
Eurex که در سال ۱۹۹۸ تاسیس شده یک بورس اوراق مشتقه ی بین المللی است که توسط Deutsche Boerse یکی از بورس های اوراق بهادار برجسته ی جهانی اداره می شود. طبق گزارشات، Eurex Clearing یک مخزن وثیقه ۴۹ میلیارد یورویی را اداره می کند و معامله گران هر ماه حدود ۱۲.۴۶ تریلیون یورو تسویه انجام می دهند.
ماه گذشته، Deutsche Boerse اعلام کرد که پیشرفت قابل ملاحظه ای در پلتفرم وام دهی اوراق بهادار مبتنی بر بلاک چین داشته و قرار است آن را در نیمسال اول 2019 راه اندازی کند. بر اساس خبر اDeutsche Boerse، تا کنون شش بانک برنامه های خود را برای پیوستن به پلتفرم وام دهی اوراق بهادار تأیید و «عملیات اتصال» خود را آغاز کرده اند.
توجه!
مطالب صرفا برای اهداف خبری و آموزشی ارائه می شوند و نباید به عنوان مشاوره ی تجاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش مورد استفاده قرار گیرند.
اوراق بهادار
انواع اوراق بهادار کدامند؟ چگونه اوراق بهادار را نقد و یا معامله کنیم؟ امروزه که بورس و فرابورس بازارش داغ شده و در هر زمان و مکان و قشری از مردم از بورس صحبت می شود، شاید در این صحبت از اوراق بهادار هم شنیده باشید و لازم بدانید اوراق بهادار را بهتر بشناسید و با انواع آن هم آشنا شوید.
در مقاله حاضر تلاش می شود اوراق بهادار و انواع آن را توضیح دهیم و در ادامه شرح دهیم اوراق بهادار شامل چه نوع سرمایه گذاری می باشد و همچنین ارتباط اوراق بهادار با بورس و فرابورس را شرح دهیم.
اوراق بهادار:
در تعریف و تخصصی از اوراق بهادار که در زبان لاتین با عبارت (Securities) شناخته می شود تضمین کننده حقوق مالی برای مالک می باشد که می تواند آن را معامله کند. اوراق بهادار (Securities) یک نوع دارایی نا مشهود به شمار می آید. دارنده این دارایی مالی می تواند در هر زمان که بخواهد این اوراق بهادار را به شخص دیگری منتقل کند.
دارندگان اوراق و بهادار حق و حقوق مشخصی دارند. در واقع اصطلاح اوراق بهادار یک ابزار مالی دارای ارزش پولی هستند که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارند. اوراق بهادار علاوه بر سرمایه گذاری، می تواند یکی از مسیر های تأمین مالی هم باشد.
اوراق بهادار شامل برگه هایی می باشند که به خودی خود فاقد ارزش مالی هستند، ولی با داشتن اوراق بهادار می توان این اوراق را خرید و فروش و به پول نقد تبدیل کنید. به عبارتی اوراق بهادار می تواند نمایان و نشان دهنده نوعی از مالکیت در یک شرکت سهامی عام (از طریق سهام) باشد یا رابطه طلبکاری با یک نهاد دولتی یا یک شرکت (از طریق اوراق قرضه) اوراق بهادار مشتقه یا حقوق مالکیت دیگری را نشان دهد.
سرمایه گذاری به وسیله اوراق بهادار:
نهادی که اوراق بهادار را برای فروش انتشار می دهد، به عنوان صادر کننده اوراق بهادار نام برده می شود و افرادی که این اوراق را خریداری می کنند، سرمایه گذار نامیده می شوند.
به عبارتی، اوراق بهادار به عنوان یک سرمایه گذاری و ابزاری برای سرمایه گذاری که به وسیله آن، شهرداری ها، شرکت ها و سایر مراکز تجاری می توانند سرمایه های جدیدی برای خود جذب کنند. شرکت ها می توانند با مراجعه به مردم سرمایه قابل توجهی به دست آورند.
مثالی برای برای جذب سرمایه از طریق اوراق بهادار:
برای نمونه می توان به سهام اشاره داشت که سهام را با عرضه اولیه عمومی به فروش می رسانند. نهاد های کشوری، استانی و شهری هم می توانند با صادر کردن اوراق قرضه شهری، برای یک پروژه خاص سرمایه متفاوت و زیادی را جذب کنند.
با توجه به نیاز بازار (تقاضای بازار) یا سیستم قیمت گذاری یک موسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار صورت می گیرد که می تواند یک جایگزین بسیار مناسب باشد برای تأمین اعتبار و سرمایه مورد نیاز پروژه از طریق وام بانکی باشد.
خرید در حاشیه در اوراق بهادار:
خرید اوراق بهادار با پول وام، عملی که با نام خرید در حاشیه شناخته می شود، که یکی از روش های سرمایه گذاری و جذب سرمایه محبوب می باشد. در واقع، در این حالت یک شرکت امکان دارد حقوق مالکیت را به صورت پول نقد یا سایر اوراق بهادار بدهی (چه در زمان شروع و چه به طور پیش‌فرض) یا سایر تعهدات به نهاد دیگری تحویل دهد.
امروزه این تصفیه دیون وثیقه ای، به ویژه در بین سرمایه گذاران نهادی یه شکلی زیادی افزایش پیدا کرده است.
پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله رابطه حجم معامله با قیمت سهام را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
اوراق بهادار در بورس
اوراق بهادار در بورس:
اوراق بهادار قابل معامله که در بورس اوراق بهادار ذکر شده اند و صادرکنندگان آن می توانند با اطمینان از بازار منظمی که در آن تجارت صورت می گیرد، به دنبال جذب سرمایه گذار باشند. سیستم های تجارت الکترونیکی در سال های اخیر رواج و طرفدارن چشم گیری داشته اند و همین موضوع برای اوراق بهادار مسیر هایی را فراهم کرده است.
برای مثال همچون بورس، فرابورس یا مستقیما در بین سرمایه گذاران به صورت آنلاین معامله انجام می شوند. (در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله بورس و فرابورس مراجعه بفرمایید).
روند پیشرفت اوراق بهادار:
تا قبل از سال1390، اوراق مشارکت به عنوان تنها ابزار مالی از گروه اوراق بهادار با درآمد ثابت (به اختصار بازار اوراق بدهی) شناخته می شد، که این اوراق هم تنها در شبکه بانکی معامله می شد.
قسمت زیادی از مشکل خرید و فروش و معامله اوراق در شبکه بانکی به شکل بود که اوراق همواره با قیمت اسمی معامله می شدند و در این صورت زمانی که نرخ ها در بازار تغییر پیدا می کردند، طبیعتا اوراق با نرخ بالاتر کمیاب می شد و دارندگان آن اوراق تمایلی به عرضه اوراق نداشتند و در عوض اوراق با نرخ پایین تر بدون مشتری می ماند و یا به طور کامل به فروش نمی رسید.
این یکی از عوامل تاثیر گذار در این امر نبود یک سیستم معاملاتی مناسب در شبکه های بانکی بود که اجازه نوسان را به قیمت نمی داد. در حالی که در سیستم معاملاتی بازار سرمایه، امکان معامله اوراق با نرخ توافقی و بر اساس عرضه و تقاضا صورت می گرفت و به همین علت نیز از سال 1390 به تدریج یک سری تغییرات در بازار معاملاتی صورت گرفت که موجب انتقال همه اوراق بدهی از سیستم های بانکی به سیستم های معاملاتی بورسهای کشور را شاهد هستیم.
انواع اوراق بهادار؛
- اوراق بدهی
- اوراق حقوق صاحبان سهام
- اوراق مشتقه
اوراق بدهی:
از طریق بدهی سرمایه های خرد و کلان جمع می شود و اهداف سازمانی را می شود پیش برد. که از یک طرف تامین کننده بودجه می باشد و از طرفی موجب پیاده سازی طرح های شرکت و سازمان ها می باشد و همچنین روشی است برای پایین آوردن ریسک و ایمن کردن سرمایه گذاری.
متقاضیان اصلی نشر و انتشار اوراق بدهی به طور معمول دولت ها می باشند. اوراق بدهی دولتی از معتبر ترین نوع اوراق بدهی در همه بازار های جهان محسوب می شود که در حالت ریسک اعتباری کشور ها را نشان می دهد.
در واقع هر چه اوراق بدهی دولتی یک کشور با ارزش تر باشد به این معنای می باشد که اقتصاد و دولت آن کشور از شرایط بهتری و کم ریسک تری برخوردار هستند.
ویژگی های اوراق بدهی:
تاریخ سررسید: بهره سالانه در زمان هایی مشخص به دارنده خریدار سهام پرداخت می شود، این پرداخت همیشه در زمان مشخصی صورت می گیرد که به این پرداخت بهره زمان سر رسید گفته می شود.
ارزش اسمی: اصل مبلغ وام، در تاریخ سر رسید اوراق بدهی که به خریدار تعلق می گیرد.
نرخ سود اسمی: بهره ای که به شکل دوره ای تا سررسید اوراق پرداخت می شود.
قیمت فروش: قصد روش مالک سهام، و نگاه نداشتن سهام تا زمان سر رسید.
نرخ سود تا سررسید (YTM): زمانی که افراد اوراق بدهی را در اولین روز انتشار خریدار کنند، نرخ سودش اسمی خواهد بود. اما اگر بعد از منتشر شدن در قیمت تعیین شده در بازار اوراق بدهی را خریداری کند باید اوراق را نگاه داشته تا زمان سررسید که آن را نرخ سود تا سررسید یا YTM می گویند.
نکته اوراق بهادار مشتقه مهمی که لازم است بدانید این موضوع می باشد که اوراق بدهی در بازار فرابورس و بازار اصلی انتشار می یابد.
اوراق بدهی از انواعی است:
- اوراق قرضه
- اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت
- اوراق قرضه با نرخ بهره شناور
- اوراق خزانه دولتی
- اوراق صکوک شرکتی
- اوراق مشارکت دولتی
- اوراق مشارکت شرکتی
- اوراق مرابحه
- اوراق استصناع
- اوراق منفعت
- گواهی سپرده
پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله مدیریت ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
اوراق سهام:
هرگاه سرمایه یک شرکت، سازمان یا نهاد مالی به قسمت های مساوی تقسیم شود اوراق بهادار مشتقه به هر کدام از این قسمت ها سهم از آن شرکت سهامی گفته می شود.
به خرید هر تعداد از سهام های شرکت های سهامی صاحبان سهام گفته می شود (در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنم به مقاله سهام و انواع سهام مراجعه بفرماید.)
انواع سهام:
- سهام عادی
- سهام ممتاز
- سهام با نام
- سهام بی نام
اوراق بهادار مشتقه:
یکی از انواع اوراق بهادار می باشد، که معاملات آن مبنی بر کالا های فیزیکی و یا دارایی های پایه ای صورت می گیرد. منظور از دارایی پایه ای؛ نرخ بهره، صنعت ساخت و ساز و یا هر نمونه ای از دارایی های دیگر.
ارزش اوراق مشتقه به یک یا چند دارایی که از آن مشتق باشند بستگی دارد. مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف که بر اساس یک یا چند دارایی است. ارزش مشتقه به وسیله نوسانات دارایی مبنا مشخص می شود.
انواع اوراق بهادار مشتقه:
- قرار دادهای سلف
- قرار دادهای آتی
- قرار دادهای اختیار معامله
- قرار دادهای معاوضه
بازار معاملاتی اوراق مشتقه بازار بورس یا بازارهای تشکیل شده در خارج از بورس هستند. اوراق مشتقه خارج از بورس بخش بزرگ تری از مشتقه ها را شامل می شود که هنوز قانون گذاری نشده اند، در حالی که مشتقه های معامله شده در بورس دارای استاندارد سازی هستند.
با این توضیح باید گفت که اوراق مشتقه معامله شده خارج از اوراق بهادار مشتقه بورس در اکثر اوقات دارای ریسک بیشتری نسبت به مشتقه های استاندارد است.
نگارش: ساناز یوسفی
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله بودجه ریزی را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.
اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار چیست؟ | اوراق بهادار چیست؟ اوراق بهادار (Securities) هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقلوانتقال برای مالک آن باشد. به‌بیان‌دیگر اوراق بهادار نوعی ابزار مالی با قابلیت نقلوانتقال است. این اوراق از هر نوع آن شامل سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و صکوک […]
اوراق بهادار چیست؟ |
اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار (Securities) هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقلوانتقال برای مالک آن باشد. به‌بیان‌دیگر اوراق بهادار نوعی ابزار مالی با قابلیت نقلوانتقال است. این اوراق از هر نوع آن شامل سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و صکوک که باشد، نوعی ارزش مالی را برای مالک آن به‌همراه دارد.
همچنین شرکت یا نهادی که اوراق بهادار صادر می‌کند، به‌عنوان صادرکننده(توزیع‌کننده) شناخته میشود. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی «اوراق بدهی»، «اوراق حقوق صاحبان سهام»، «ابزارهای مشتقه» تقسیم میشود.
اوراق بهادار نوعی ابزار مالی
همان‌طور که اشاره شد اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت‌هایی که به‌طور عمومی در بورس معامله می‌شوند(سهام)، نشان می‌دهد، یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلبکاری از یک‌نهاد دولتی یا شرکت است (اوراق مشارکت) یا نماینده حقوق مالکیتی است که به‌صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده میشود. در واقع اوراق بهادار از هر نوع(سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله) که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد.
۱- اوراق بدهی
اوراق بدهی یا اوراق قرضه اسناد یا اوراق بهاداری هستند که به‌موجب آن شرکت انتشاردهنده متعهد میشود مبالغ مشخصی(بهره سالانه) را در زمان‌هایی خاص به دارنده آن پرداخت کند و در زمان مشخص (سررسید) اصل مبلغ را بازپرداخت کند. دارنده اوراق مذکور به‌عنوان بستانکار حق دریافت اصل و سود آن را دارد، ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.
انواع اوراق‌بدهی را می‌توان تحت عنوان اوراق خزانه دولتی، اوراق صکوک شرکتی، اوراق مشارکت دولتی و شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصناع، اوراق منفعت، اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی‌سپرده، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه‌ای نام برد.
اینکه چرا به این اوراق، اوراق بدهی گفته میشود، به دلیل ویژگی‌های مختلف این اوراق است. در درجه اول به این دلیل است که عمدتا شرکت‌هایی که مشکل منابع مالی دارند یا نقدینگی کافی برای انجام کارهایشان ندارند، به‌جای اینکه از بانک وام بگیرند با انتشار این اوراق به‌نوعی اقدام به جمع‌آوری نقدینگی سرمایه‌گذاران کرده که اصطلاحاً در علوم مالی به آن تامین‌مالی جمعی گفته میشود.
این کار به این دلیل انجام میشود که اوراق بهادار مشتقه شرکت برای ادامه فعالیت‌هایش یا انجام پروژه‌های جدیدتر نیاز به پول دارد. از جنبه دیگر در علم اقتصادی بدهی هم نوعی دارایی ارزشمند تلقی میشود، چراکه شما از طریق خلق آن و بازپرداخت آن در آینده صاحب دارایی بیشتری می‌شوید.
متقاضیان اصلی انتشار اوراق بدهی معمولا دولت‌ها هستند و اوراق بدهی دولتی یکی از معتبرترین نوع اوراق بدهی در جهان است که در عین حال ریسک اعتباری کشورها را هم نمایان می‌کند. در واقع هرچه اوراق بدهی دولتی یک کشور ارزشمندتر باشد، به معنای این است که اقتصاد و دولت آن کشور از شرایط بهتری برخوردار است.
۲- سهام
در میان اوراق بهادار موجود در بازار، سهام متداول‌ترین ورقه بهادار محسوب میشود. سهام، دارای ارزش اسمی بوده و تعداد آن برای هر شرکت، بسته به میزان سرمایه آن شرکت متغیر است. ارزش اسمی هر سهم عادی در بورس اوراق بهادار برابر با ۱۰۰ تومان یا ۱۰۰۰ ریال است. تعداد سهام عادی هر شرکت نیز حاصل تقسیم سرمایه آن بر ارزش اسمی هر سهم است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده مالکیت صاحب آن در یک شرکت است. گفتنی است سهامداران صاحب سود سهام سالیانه، دارای حق رای در مجامع آن شرکت و برخوردار از منافع افزایش یا کاهش قیمت سهام هستند. برخلاف دارندگان اوراق بدهی که عموماً فقط سود و ارزش اسمی دریافت می‌کنند، دارندگان سهام قادر هستند تا از سود سهام خود منفعت کسب کنند.
۳- اوراق بهادار مشتقه
قراردادهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی اطلاق میشود که ارزش خود را از کالای فیزیکی(دارایی پایه) یا مالی می‌‌‌‌گیرند. دارایی پایه میتواند به شکل سهام، کالا، نرخهای بهره، صنعت ساخت‌و‌ساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.
اوراق مشتقه در واقع نوعی اوراق بهادار با قیمتی هستند که ارزش آن به یک یا چند دارایی که از آن مشتق می‌شوند، بستگی دارد. خود مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف بر اساس یک یا چند دارایی. ارزش مشتقه به‌وسیله نوسانات دارایی مبنا تعیین میشود. رایج‌ترین دارایی‌های مبنا عبارت‌اند از سهام، طلا، کالاها، ارز، شاخص‌های بازار و…
اوراق مشتقه به‌طورکلی یا در بازار بورس یا در بازارهای متشکل خارج از بورس معامله می‌شوند. اوراق مشتقه خارج از بورس بخش بزرگ‌تری از مشتقه‌ها را تشکیل می‌دهند و قانون‌گذاری نشده‌اند، درحالی‌که مشتقه‌های معامله شده در بورس استانداردسازی شده‌اند. اوراق مشتقه معامله شده خارج از بورس معمولاً ریسک بیشتری نسبت به مشتقه‌های استاندارد دارند.به‌طور مشروح امروزه چهار نوع اوراق مشتقه اصلی مورد معامله قرار می‌گیرد که شامل «قراردادهای سلف»، «قراردادهای آتی»، «قراردادهای اختيار معامله» و «قراردادهای معاوضه» میشود.
انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار خود به دسته‌های مختلفی تقسیم میشود:
۱ – سهام عادی
سهام عادى يک نوع دارائى مالى است که نشان‌دهنده مالکيت در يک شرکت است. از ويژگى‌هاى سهام عادى مى‌توان حق مالکيت، مسئوليت محدود سهامداران، حق رأى و کنترل شرکت و حق تقدم در خريد سهام جديد را نام برد.
۲ – سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارندة آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين نوع از سهام را به دو دليل ممتاز مي‌نامند:
سود اين سهام قبل از سهام عادي پرداخت مي‌شود.
در زمان انحلال شركت يا فروش دارايي‌ها، بعد از تسوية بدهي‌هاي شركت، ابتدا صاحبان سهام ممتاز حقوق خود را دريافت مي‌كنند و سپس باقيماندة دارايي‌ها به صاحبان سهام عادي مي‌رسد.
سهام ممتاز را اوراق بهادار تركيبي نيز مي‌نامند چون ويژگي‌هاي سهام عادي و اوراق قرضه را با هم دارا هستند. سهام ممتاز از نظر نداشتن سررسيد و همچنين هزينة مالياتي، شبيه سهام عادي‌اند؛ اما با توجه به دريافت سود ثابت همانند اوراق قرضه، در گروه اوراق بهادار با درآمد ثابت قرار مي‌گيرند. ويژگي‌هاي سهام ممتاز به شرح زير است:
سهام ممتاز براي صاحبان آن دربردارندة نوعي حق مالكيت در شركت است.
سهام ممتاز بدون سررسيد است.
شركت انتشاردهنده الزامي ندارد دارايي‌هاي خود را وثيقه يا رهن اين اوراق قرار دهد، زيرا سهامداران ممتاز داراي حق مالكانه هستند.
به دارندگان اين سهام سود پرداخت مي‌شود. پرداخت سود مستلزم اين است كه شركت سود داشته باشد.
دارندگان سهام ممتاز از نظر دريافت سود سهام بر دارندگان سهام عادي حق‌تقدم دارند.
معمولاً سهام ممتاز بدون حق رأي هستند. يعني دارندگان اين سهام به هنگام انتخاب هيأت مديره و يا ساير امور مربوط به ادارة شركت حق رأي ندارند و نمي‌توانند در تصميم‌گيري‌هاي شركت دخالت كنند.
توجه کنید که در بازار سرمایه ایران در حال حاضر سهام ممتاز وجود ندارد و سهام همه شرکتها عادی است.
۳ – حق تقدم سهام
صاحبان اوراق بهادار مشتقه سهام عادی علاوه بر دریافت سود سهام و حق رأی دادن، حق دیگری هم دارند که آن را حق‌تقدم خرید سهام می‌نامند. معمولاً در اساسنامه‌ي شرکتها بر اساس حقوق مدنی یا فقه اسلامی قید می شود که در صورت انتشار سهام جدید برای فروش، سهامداران فعلی در خرید آن اولویت دارند. این حق، همه‌ي دارندگان سهام شرکت را که دارای حق رأی بوده و یا ادعایی بر اندوخته‌های شرکت داشته باشند، مجاز می‌نماید تا نسبت به مالکیت در سهام و پذیره‌نویسی آن اقدام نمایند. سهام منتشره قبل از عرضه برای عموم مردم، به سهامداران شرکت عرضه میشود.
از آنجا که سهامداران شرکت نیز خواهان حفظ حقوق و موقعیت خود در شرکت هستند، انتظار دارند در هنگام افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید از سوی شرکت، نسبت به سایر خریداران اولویت داشته باشند. آنها در استفاده یا صرف‌نظر کردن از این حق، مختار هستند. اما از آنجا که معمولاً قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت، کم‌تر از قیمت بازار سهام است (قیمت پذیره‌نویسی معمولاً حدود ۲۰- ۱۵ درصد زیر قیمت بازار در زمان اعلان حق تقدم تعیین میشود)، سهامداران از این حق‌تقدم استفاده می‌کنند. حق‌تقدم‌های ناشی از افزایش سرمایه شرکتها همانند سهام، در بورس قابل معامله است.
در صورتی که سهامدار تمایلی به دریافت سهم جدید نداشته باشد، میتواند با مراجعه به کارگزار، گواهی‌نامه حق‌تقدم خرید سهم خود را بر پایه قیمت روز بازار، به فروش برساند. حق تقدم‌ها عمر کوتاهی دارند. چنانچه سهامداران در مهلت اعلام شده، اقدام به پذیره نویسی نکنند یا از فروش گواهی حق‌تقدم صرف‌نظر کنند، شرکت پس از اتمام دوره پذیره‌نویسی، گواهی‌های مذبور را در بورس اوراق بهادار در معرض فروش قرار می‌دهد و مبلغ حاصل از فروش را پس از کسر ارزش اسمی و هزینه‌های مربوط، به حساب سهامدار واریز می‌کند. طبق عرف یا مقررات، سهامداران به‌طور مساوی مستحق دریافت سهام می‌‌باشند.
۴ – سهم جایزه
زمانی که شرکت از ذخایر آزاد فراوانی برخوردار است، ممکن است بخشی از ذخایر خود را از راه انتشار سهام جایزه، در وجه سهامداران کنونی خود و به نسبت سهامی که در اختیار دارند، به سرمایه تبدیل کند. مدیران شرکت میتوانند با انتقال بخشی از حساب ذخایر شرکت به حساب سرمایه سهمی و ثبت دفتری عملیات، این کار را انجام دهند. پس از انتشار سهام جایزه به طور معمول، قیمت سهام شرکت بسته به تعداد سهام جایزه منتشر شده در بازار سقوط می‌کند، اما از آنجا که رقم سود هر سهم تغییری نمی‌کند، سهامدار شرکت که اکنون تعداد سهام او افزایش یافته است، پس از چندی با ترمیم قیمت سهام به سود دلخواهی دست پیدا می‌کند.
۵ – اوراق مشارکت
اوراق بهادار با نام يا بي‌نامي است كه به موجب قانون نحوه انتشار اوراق مشاركت با مجوز قانون خاص يا مجوز بانك مركزي، براي تأمين بخشي از منابع مالي مورد نياز جهت ايجاد، تكميل و توسعه طرح‌هاي سودآور توليدي، ساختماني و خدماتي شامل منابع مالي لازم براي تهيه مواد اوليه مورد نياز واحدهاي توليدي توسط دولت، شركت‌هاي دولتي، شهرداري‌ها و مؤسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي و مؤسسات عام‌المنفعه و شركت‌هاي وابسته به دستگاه‌هاي مذكور، شركت‌هاي سهامي عام و اوراق بهادار مشتقه خاص و شركت‌هاي تعاوني منتشر مي‌شود و به سرمايه‌گذاراني كه قصد مشاركت در اجراي طرح‌هاي ياد شده را دارند از طريق عرضه عمومي واگذار مي‌گردد.
۶ – قرارداد اختیار معامله
اوراق مشتقه نوعی اوراق بهادار است که ارزش آن بر اساس دارایی اصلی دیگری تعیین می شود. اوراق مشتقه در بازارهای مالی دارای انواع گوناگونی است. یکی از انواع اوراق مشتقه، قراردادهای اختیار معامله هستند.
به طور کلی قراردادهای اختیار معامله به دو دسته اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می شوند.
قرارداد اختیار خرید، قراردادی است که طی آن خریدار اختیار دارد مقدار مشخصی دارایی مالی یا اوراق بهادار را در تاریخ و با مبلغی که در زمان عقد قرارداد مشخص شده خریداری کند و در مقابل فروشنده متعهد می شود دارایی یا اوراق مود نظر را در صورت مطالبه خریدار به فروش برساند.
قرارداد اختیار فروش، قراردادی است که طی آن فروشنده اختیار دارد مقدار مشخصی دارایی مالی یا اوراق بهادار را در تاریخ و با مبلغی که در زمان عقد قرارداد مشخص شده به فروش برساند و در مقابل خریدار متعهد می شود دارایی یا اوراق مود نظر را در صورت مطالبه فروشنده به خریداری کند.
۷ – قرارداد آتی
از انواع ابزارهای مشتقه به حساب می آیند. در قرارداد آتی دو طرف معامله متعهد می شوند دارایی مالی را با قیمتی معلوم و در زمانی مشخص که در زمان عقد قرارداد معین شده است، را معامله کنند. قراردادهای آتی اغلب به تحویل فیزیکی کالا یا دارایی مالی منجر نمی شوند و پیش از موعد مقرر توسط طرفین قرارداد تسویه می شوند.
توجه به سررسید اوراق مشتقه و اصلاح قوانین جهت حمایت از فعالان بازار
در نامه ای به رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مطرح شد:
بوسیله پیشگامان دنیای مالی در آذر ۱۷, ۱۴۰۰ 0
دپارتمان ابزارمشتقه پیشگامان دنیای مالی به همراه جمعی از فعالان بازارمشتقه ایران من جمله استارتاپ ریسکاو در نامه ای به ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اشاره به تجربه بسته بودن نماد خساپا که باعث شد دارندگان حدود ۷۰۰ هزار موقعیت باز معادل ۷۰۰ میلیون برگ سهام سایپا در روز ۲۶ آبان ماه و در زمان سررسید اوراق اختیار معامله دچار سردرگمی و بعضاً متضرر شوند به جهت جلوگیری از تکرار این اتفاق برای نماد خودرو(در زمان ارسال و نگارش نامه نماد بسته بود) پیشنهاداتی را به منظور توسعه بازارمشتقه و حمایت از فعالان این بازار ارائه داد:
برخی از این پیشنهادات عبارتند از:
- توجه به سررسید اوراق مشتقه در بستن نمادهای دارای اختیار معامله و بازگشایی نماد خودرو قبل از تاریخ هشتم دی
- بررسی سریع دستور العمل اوراق مشتقه و بازنگری آن متناسب با بازار سرمایه ایران
- جابجایی سررسید های اوراق اختیار معامله در شرایط بسته بودن نماد
- امکان معامله اوراق مشتقه در بازار بدون باز گشایی نماد یک هفته قبل از سررسید
- امکان معامله نقدی برای اوراق
نظر به اهمیت بازار مشتقه و نقش آن در کنترل و مدیریت ریسک اوراق، و با توجه به جوان بودن این بازار نسبت به سایر بازارهای موازی،توجه به موارد فوق از متضرر شدن مجدد سهامداران و دارندگان موقعیت های باز در قراردادهای اختیارمعامله و و به تبع آن سلب اعتماد از این ابزارهای مالی نوین جلوگیری خواهد شد.
علاقمندان به فعالت در دپارتمان ابزارمشتقه پیشگامان دنیای مالی میتوانند از طریق لینک زیر فرم عضویت در شبکه فعالان مالی را تکمیل نموده و در بخش انتخاب دپارتمان ها،دپارتمان ابزارمشتقه را برای فعالیت انتخاب نمایند.
اوراق بهادار مشتقه چیست؟
به قراردادهای مالی ای گفته می شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می گیرند. دارایی های پایه یا همان کالای فیزیکی می تواند به شکل سهام، کالا، بورسهای خارجی، نرخهای بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.
انواع اوراق مشتقه
- قراردادهای سلف (Forward)
- قراردادهای آتی (Futures)
- قراردادهای اختیار معامله (options)
- قراردادهای معاوضه (swaps)
این قراردادها هم در بورس و هم خارج از بورس نیز قابل معامله هستند.
قرارداد سلف:
قرارداد سلف قرارادادی است که بین دو طرف خارج از بورس، منعقد می شود. این قرارداد به منظور خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ آینده با قیمت مورد توافق دو طرف، هنگام امضاء قرارداد، تعیین می شود و جزء قدیمی ترین و اوراق بهادار مشتقه ابتدایی ترین قراردادهای مشتقه می باشد.
قرارداد آتی:
قرارداد آتی قرادادی است که بین دو طرف در بورس، منعقد می شود. این قرارداد به منظور خرید یا فروش مقداری معین و با کیفیتی مشخص از یک دارایی در زمان مشخصی در آینده، با قیمت اوراق بهادار مشتقه مورد توافق، هنگام امضاء قرارداد تعیین می گردد.
قرارداد اختیار معامله:
قرارداد اختیار معامله دو طرف دارد :
١- خریدار اختیار معامله
خریدار اختیار معامله به دارنده آن حقی را جهت خرید یا فروش یک دارایی پایه (کالا ) در زمانی مشخص و قیمتی معین در آینده بدون اینکه اجباری در معامله داشته باشد را می دهد.
٢- فروشنده اختیار معامله
فروشنده اختیار معامله قراردادی است که چنانچه خریدار تقاضای اجرای تعهد فروشنده را بنماید، فروشنده موظف به اجرای تعهد و فروش دارایی (کالا) به خریدار می باشد. از خریدار دریافت (Premium) فروشنده اختیار مبلغی را بعنوان پشتوانه قیمت معامله بنام حق بیمه می کند.
قراردادهای معاوضه
قرارداد های معاوضه توافقی است میان دو شخص، مبنی بر معاوضه پرداخت های مربوط به اصل و فرع دو نوع متفاوت از بدهی ها و دارایی ها در آینده. نیازهای مختلف شرکت ها و مؤسسات از یک سو و امکانات متفاوت آنان در دسترسی به منابع و بازارهای مالی از سوی دیگر سبب شده است در نیازها و امکانات و به تبع آن خلق ابزارهای مالی جدید در جهت مرتفع ساختن این نیازها تنوع ایجاد شود.
دیدگاه شما