بازار نزولی یا خرسی چیست؟

نسبت ارزش بازار نسبت به ارزش واقعی بیت کوین (MVRV)

توضیح بازار گاوی و خرسی؟

بازار گاوی و خرسی اصطلاحی است که در تعریف وضعیت بازارهای سرمایه‌داری همچون بورس، ارزهای دیجیتال و فارکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چه در بازار سنتی و چه در بازار مدرن افت‌وخیزهای فراوانی وجود دارد که هم خریدار و هم فروشنده را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو می‌کند. در بازارهای سنتی همچون شب یلدا و روزهای منتهی به عید سال نو مغازه‌ها پر از افرادی می‌شود که برای خرید آمده‌اند. قیمت میوه، پوشاک و آجیل در روزهای منتهی به آخر سال روزبه‌روز صعودی است. سیر صعودی بازار در این حالت به طور میانگین 2 ماه طول می‌کشد.

اما به‌ محض این‌که تعطیلات عید سپری می‌شود، بازار روند نزولی به خود می‌گیرد به ‌طوری که شما می‌توانید برخی از اقلام را با نصف قیمت تهیه نمایید. بازارهای مدرن سرمایه‌داری همچون بازارهای سنتی دارای فرازوفرودهای متعددی هستند.

اصطلاحا به فراز و نشیب‌هایی که در اثر عوامل مختلف در بازارهای مدرن رخ می‌دهد بازار گاوی و خرسی گفته می‌شود. این اصطلاح نمای کلی از بازار سرمایه را به تصویر می‌کشد و روند شاخص کلی بازار را برای سرمایه‌داران و فعالین مشخص می‌کند.

شکل 1 بازار گاوی و خرسی در تعریف وضعیت بازارهای سرمایه‌داری همچون بورس، ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا بازار گاوی و خرسی؟

آیا تا به حال یک گاو جنگی را در حالت تدافعی و حمله مشاهده نموده‌اید؟ این حیوان در حالت حمله و دفاع چه پوزیشنی به خود می‌گیرد؟ اگر توجه کنید گاو در زمان جنگ و حمله سر و شاخ‌های خود را به سمت بالا می‌گیرد.

در بازار سرمایه زمانی که روند قیمت‌گذاری رو به افزایش است،‌ شاخص و نمودار ارزش‌گذاری رمز ارز حالت صعودی به خود می‌گیرد. به‌ عبارت ‌دیگر نمودار ارزش‌گذاری بازار سرمایه به دلیل این‌که روند صعودی دارد حالتی رو به بالا دارد. در نتیجه تحلیلگران این رویکرد را به حالت تهاجمی گاو تشبیه می‌نمایند. در این شرایط تحلیلگران و سرمایه‌گذاران اذعان می‌کنند که بازار سرمایه در حالت گاوی به سر می‌برد.

بازار خرسی به این دلیل بر روی رویدادهای بازار سرمایه اطلاق می‌شود که نمودار ارزش‌گذاری زمانی که روند نزولی دارد، واکنشی مشابه خرس در حالت حمله و جنگ به خود می‌گیرد. خرس در مواقعی که احساس خطر نماید، حالت تهاجمی به خود می‌گیرد به ‌نحوی که سر و دستان خود را به سمت پایین گرفته و خود را برای دفاع مجهز می‌کند. بازار سرمایه و نمودار ارزش‌گذاری ارز دیجیتال و اوراق بهادار زمانی که سیر نزولی دارند رویکرد رو به پایین پیدا می‌کنند.

تحلیلگران و فعالین بازار رمز ارزها این حالت را مشابه واکنش خرس در حالت حمله می‌دانند و این رویکرد بازار را بازار نزولی یا خرسی چیست؟ اصطلاحا بازار خرسی می‌نامند.

شکل 2 در بازار سرمایه زمانی که روند قیمت‌گذاری رو به افزایش است،‌ رمز ارز حالت صعودی به خود می‌گیرد.

خصوصیات و پارامترهای تاثیرگذار در بازار گاوی خرسی

برای درک بهتر مطلب شرایط بازار بورس ایران را در سال 1398 به یاد بیاورید و برهه‌های زمانی مختلف آن را در ذهن بازار نزولی یا خرسی چیست؟ خود مرور نمایید. در این حالت پارامترها و خصوصیت‌هایی که در بازار گاوی تاثیرگذار بود را به وضوح مشاهده می‌کنید. با تکیه ‌بر این مثال عوامل موثر در بازارهای گاوی را بیان می‌کنیم.

عرضه و تقاضا

سال 1398 بازار بورس ایران رکورد بی‌سابقه‌ای را در تاریخ معاملات اوراق بهادار از خود بر جای گذاشت. حمایت دولت از بازار بورس باعث جاری شدن دارایی‌های مردم و افزایش تقاضای خرید سهام شرکت‌های مختلف شد. این مسئله موجب شد شاخص کلی بورس رشد 108 درصدی را تجربه نماید. در این حالت بورس ایران رویکرد صعودی و شماتیک بازار حالت گاوی به خود گرفته بود.

این رویکرد نوید روزهای پرسود را برای سهام‌داران و فعالان این حوزه و شرکت‌های سرمایه‌گذار ارائه می‌داد. افزایش سرمایه‌ و ارزش دارایی‌های شرکت‌های مختلف به‌خصوص شرکت‌های دولتی نظیر شستا و سود دهی قابل‌توجه آن‌ها منجر به هجوم سرمایه‌داران برای خرید سهام این شرکت‌ها شد. نهایتا در مدت زمان اندکی تقاضای بیش از اندازه و صف‌های طولانی برای خرید سهام بر بازار غالب گشت.

اما این روند بازار بورس ایران در سال ۱۳۹۹ کاملا برعکس شد به طوری که بازار در همین سال ریزش تاریخی خود را تجربه نمود. بر خلاف سال ۹۸ شاخص بازار بورس نمای نزولی به خود گرفت و ارزش سهام شرکت‌های مختلف خصوصی و دولتی به شدت کاهش یافت. این ریزش تاریخی باعث تشکیل صف‌های طولانی فروش گشت. به طوری که فعالین و سرمایه‌گذاران بسیاری پوزیشن خود را از حالت خرید سهم خارج نمودند.

‌اصطلاحا روند و رفتار شاخص کلی بورس در سال 1399 رویکرد خرسی داشت. در این روند دارایی‌ها و ارزش سهام به میزان قابل‌توجهی کاهش یافت؛ بسیاری از سرمایه‌گذاران متحمل ضررها و زیان‌های فراوانی شدند. این بازار نزولی یا خرسی چیست؟ فرایند باعث شد تا سرمایه‌گذاران اعتماد خود را نسبت به دولت از دست دهند و خواستار عدم دخالت ارگان‌های دولتی در بنگاه‌های اقتصادی و مالی شوند.

روان‌شناسی بازار و رفتار معامله گران

از 1398 تا 1400 معامله‌گران شاهد جریانات کم‌نظیری در بازار بورس و اوراق بهادار ایران بودند. به ‌طوری که در این برهه زمانی دو ساله صف‌های طولانی برای خرید سهام مشاهده شد. از سوی دیگر بازار بورس صف‌های طولانی فروش را هم لمس کرد. در این حالت بازار به دلیل هجوم تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران خرد دچار هرج‌ومرج و آشفتگی گشت. سال 1399 با تغییراتی که در بازار بورس ایران ایجاد شد، سرمایه‌گذاران خرد برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر دارایی خود را از بازار بورس خارج کردند.

این افراد سعی کردند از کانال‌های دیگری همچون خرید و فروش خودرو، املاک، طلا، دلار و. سرمایه خود را حفظ نمایند. در این حالت نه‌تنها داخل بازار بورس بلکه سایر بازارهای ایران دچار آشفتگی و تشنج بی‌سابقه‌ای شد. نتیجه این ناهنجاری چیزی جز افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و افزایش بی‌سابقه تورم در همه بازارهای مدرن و سنتی نبود.

شکل 3 بازار خرسی به این دلیل بر روی رویدادهای بازار سرمایه اطلاق می‌شود که نمودار ارزش‌گذاری در زمانی که روند نزولی به خود گرفته است.

بازار گاوی و خرسی رمز ارزها

سود زیاد و فعالیت شفاف بازارهای غیرمتمرکز، امروزه سرمایه‌داران بسیاری را از تمام دنیا به سوی خود جلب کرده است. این بازار همچون سایر زمینه‌های مالی با افت‌وخیزهای مختلفی همراه هست. دلیل این افت‌وخیزها وابسته بودن شاخص کلی و نمودار ارزش‌گذاری رمز ارزها به عوامل مختلفی همچون مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و. می‌باشد.

از سوی دیگر منظور تحلیلگران از بازار گاوی و خرسی نشان دادن روند صعودی یا نزولی نمودار ارزش‌گذاری رمز ارزها در کوتاه مدت نیست. بلکه کاربران با بیان این اصطلاح به دنبال نشان دادن عملکرد بلند مدت شاخص کلی ارزهای دیجیتالی هستند.

بر همین اساس نمی‌توان زمان دقیقی از رویکرد بازار گاوی و خرسی معاملات رمز ارزها را بیان نمود. در نتیجه پیش‌بینی آینده بازار ارز دیجیتال کار بسیار سختی است. با این حال کاربران با ترید روزانه منابع و اخبار در کنار تحلیل تکنیکال و ارزیابی سیگنال ارز دیجیتال می‌توانند تا حدودی رفتار رمز ارزها را پیش‌بینی نمایند.

بازار رمز ارزها با اینکه تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد اما در سال‌های اخیر روند صعودی داشته و همواره حالت گاوی را برای خود اتخاذ کرده است. در این بین رمز ارزهای پایه‌ای همچون بیت کوین و اتریوم بارها توانسته‌اند سقف قیمتی نمودار خود را بشکنند و تعاریف ارزش‌گذاری را جابه‌جا نمایند.

شکل 4 رفتار سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در شرایط بازار عوامل مهمی هستند که سمت‌وسوی بازار و معاملات جاری در آن را معین می‌کنند.

کلام آخر

رفتار سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در شرایط بازار عامل مهمی هست که سمت‌وسوی بازار و معاملات جاری در آن را معین می‌کند. تغییر الگوی رفتاری شرکت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها به بازار گاوی و خرسی وابسته بوده و این فرایند تاثیر فراوانی بر رویکرد شرکت‌های بورسی دارد. چرا که این شرکت‌ها در بازار گاوی با اشتراک‌گذاری سهام خود با سرمایه‌گذاران مختلف سود خوبی را نصیب خود می‌نمایند.

شرکت‌های بورسی بسته به اهدافی که دارند در بازار گاوی می‌توانند گام‌های موثری را برداشته و نسبت ‌به رقبای خوب پیشرفت قابل‌توجهی داشته باشند.اما در بازارهای خرسی این روند درست برعکس رویدادها و آثار بازار گاوی خواهد بود. سرمایه‌گذاران در بازار رمز ارزها برای اینکه بتوانند سود مناسبی کسب کنند و متحمل ضرر و زیان نشوند باید به‌صورت طولانی‌مدت روند و رویکرد شاخص کل بازار ارزهای دیجیتال را بررسی نمایند.

پنج اندیکاتور برای شناسایی زمان پایان بازار خرسی

بازار گاوی و روند صعودی قیمت‌ها مدتی است که از بین رفته اند و حقیقت وجود یک زمستان طولانی برای رمزارزها، بدون شک برای معامله‌گران با نگرانی‌های زیادی همراه است. قیمت بیت کوین به کف‌هایی رسیده که حتی خرس‌ها و فروشندگان در بازار آن را پیش‌بینی نمی‌کردند و اکنون احتمالاً برخی سرمایه‌گذاران در تلاش‌اند تا دریابند که بیت کوین چگونه از این ریزش باز خواهد گشت و زمان پایان بازار خرسی چه وقت است.

هر روز قیمت‌ها با کاهش‌های بیشتری مواجه می‌شوند و سوالی که هم‌اکنون ذهن همه را مشغول کرده این است که چه زمانی بازار به کف می‌رسد و این بازار نزولی تا کی ادامه خواهد داشت؟!

با این که پیش‌بینی زمان پایان بازار خرسی غیرممکن است، با بررسی روندهای نزولی گذشته بازار نزولی یا خرسی چیست؟ می‌توان تا حدی در مورد پایان این دوره به یک دیدگاه رسید.

در این‌جا پنج اندیکاتور و معیار برای معامله‌گران آمده است که به تشخیص زمان اتمام این زمستان کریپتویی کمک می‌کند.

آغاز بهبود در بازار نشان از پایان بازار خرسی دارد

یکی از نشانه‌های کلاسیک در رابطه با آغاز فصل زمستان برای بازار ارزهای دیجیتال، تعدیل نیرو در سطح گسترده توسط کمپانی‌ها جهت کاهش مخارج و بقا در روزهای پیش رو است.

در سال‌های 2018 و 2019 اکثر تیتر اخبار را اعلامیه‌های تعدیل نیرو از سوی نهادهای بزرگ بازار تشکیل می‌دادند؛ کمپانی‌های تکنولوژی نظیر کانسِنسیس (ConsenSys) و بیت‌مِین (Bitmain) و همچنین صرافی‌های ارز دیجیتال هیوبی (Huobi) و کوین‌فلور (Coinfloor) نیز جزء این دسته بودند.

اما اعلامیه‌های تعدیل نیرو در روزهای اخیر، مانند 18 درصد کاهش منابع انسانی در صرافی کوین‌بیس (Coinbase) و 10 درصد در پلتفرم جِمِنای (Gemini)، عواملی نگران‌کننده هستند و با توجه به این که بازار نزولی به‌تازگی آغاز شده، احتمالاً این وضعیت تشدید خواهد شد. این یعنی که ممکن است تشخیص زمان پایان بازار خرسی با استفاده از این معیار خیلی زود باشد.

اما نشانه‌‌ای مثبت در رابطه با بهار بازار و شروع روند صعودی قیمت‌ها، زمانی است که کمپانی‌ها شروع به استخدام نیروهای جدید می‌کنند و پروژه‌های جدید با سرمایه‌های قابل توجه پا به عرصه می‌گذارند. این‌ها نشانه‌هایی مبنی بر بازگشت سرمایه به اکوسیستم رمزارزها و نزدیک شدن به پایان بازار خرسی و روند نزولی است.

بررسی میانگین متحرک ساده 200 هفته‌ای و تبدیل آن به حمایت یا مقاوت

یکی از تغییرات تکنیکال که بارها نشانه‌ای از پایان بازار خرسی یا روند نزولی بیت کوین داشته است، زمانی است که قیمت بیت کوین پایین‌تر از خط میانگین بازار نزولی یا خرسی چیست؟ متحرک ساده 200 هفته‌ای خود (200W SMA) می‌آید و مجدداً بالاتر از آن قرار می‌گیرد.

میانگین متحرک ساده 200 هفته‌ای بیت کوین

همان‌طور که در نمودار بالا با فلش‌های بنفش مشخص شده است، پس از مواقعی که قیمت بیت کوین پایین‌تر از میانگین متحرک ساده 200 هفته‌ای قرار می‌گیرد (خط آبی روشن) و دوباره بالاتر از آن بر می‌گردد، در بازار یک روند صعودی شکل گرفته می‌شود.

یک بازگشت قیمتی قوی برای بیت کوین و قرار گرفتن آن بالاتر از قیمت تحقق‌یافته (Realized Price) را می‌توان به‌عنوان تاییدی بر بازگشت روند صعودی به بازار در نظر گرفت؛ قیمت تحقق یافته مجموع ارزش تمام بیت کوین‌های خریداری‌شده تقسیم بر تعداد بازار نزولی یا خرسی چیست؟ واحدهای خریده‌شده است که به رنگ سبز در نمودار دیده می‌شود.

شاخص قدرت نسبی و تشخیص کف بازار

یکی دیگر از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال که زمان رسیدن بازار به کف را نشان می‌دهد، شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index / RSI) است.

به‌ بیان دقیق‌تر، در بازارهای خرسی گذشته شاخص قدرت نسبی بیت کوین تا محدوده فروش بیش از حد پایین آمد و تشکیل کف برای بیت کوین با کاهش این شاخص به عدد 16 صورت گرفت.

شاخص RSI یا قدرت نسبی بیت کوین

بر اساس نمونه‌هایی که با دایره‌های نارنجی رنگ در نمودار بالا مشخص شده‌اند، تنها زمانی تشکیل کف برای بیت کوین تایید شد که شاخص قدرت نسبی آن بالاتر از عدد 70 قرار گرفت و بیت کوین وارد محدوده اشباع خرید شد و نشان از بازگشت افزایش تقاضا در بازار داشت.

ارزش بازار نسبت به ارزش تحقق ‌یافته

نسبت ارزش بازار به ارزش واقعی یا تحقق یافته (MVRV Z-score) یک معیار برای شناسایی دوره‌هایی است که بیت کوین نسبت به قیمت صحیح آن بیشتر یا کم‌تر ارزش‌گذاری شده باشد.

نسبت ارزش بازار نسبت به ارزش واقعی بیت کوین (MVRV)

خط آبی در نمودار بالا نشان‌دهنده قیمت فعلی بیت کوین در بازار است، خط نارنجی قیمت تحقق یافته و خط قرمز امتیاز Z (Z-score) را نشان می‌دهد که یک آزمایش انحراف از معیار است که حدهای نهایی را بین داده‌های ارزش بازار و ارزش تحقق یافته مشخص می‌کند.

همان‌طور که در نمودار بالا پیدا است، بازارهای نزولی در گذشته با امتیاز Z کمتر از 0.1 همراه بوده‌اند که در تصویر با رنگ سبز مشخص شده است. تنها زمانی که امتیاز این شاخص بالاتر از 0.1 آمد، آغاز یک روند صعودی تایید مورد تایید قرار گرفت.

بر اساس تاریخچه عملکرد این شاخص، مشخص می‌شود که بیت کوین در کوتاه‌مدت احتمالاً روند نزولی خود را ادامه دهد و پس از آن یک روند خنثی را در طولانی‌مدت طی کند.

ضریب میانگین متحرک دو ساله

آخرین معیاری که روشی ساده به سرمایه‌گذارن برای تشخیص زمان پایان بازار خرسی ارائه می‌دهد، ضریب میانگین متحرک دو ساله است. این شاخص میانگین متحرک دو ساله، ضریب 5 برابری میانگین متحرک دو ساله را با قیمت بیت کوین بررسی می‌کند.

میانگین متحرک دو ساله بیت کوین همراه با ضریب آن

هر زمان که قیمت بیت کوین پایین‌تر از میانگین متحرک دو ساله خود آمد، بازار رمزارزها وارد یک روند نزولی شد و زمانی که قیمت به بالای این میانگین متحرک بازگشت، روند صعودی بازار نیز از سر گرفته شد.

در عوض، زمانی که قیمت بیت کوین بالاتر از ضریب 5 برابری میانگین متحرک دو ساله آن قرار بگیرد، بازار گاوی یا روندهای صعودی کامل شده و فرصت مناسبی برای برداشت سود است.

معامله‌گران با استفاده از این شاخص می‌توانند زمان مناسب برای انباشت را تشخیص دهند، چیزی که با خط سبز و نقاط سایه‌زده شده در تصویر دیده می‌شود؛ یا می‌توانند صبر کنند تا قیمت بیت کوین بالاتر از میانگین متحرک دو ساله خود بیاید و آن را به‌عنوان نشانه‌ای برای پایان بازار خرسی در نظر گیرند.

معامله‌گران با انتخاب شیوه‌ها و اندیکاتورهای مختلفی که در بالا توضیح داده شد، مهم است که بدانند هیچ اندیکاتوری بی‌نقص نبوده و همیشه ریسک‌هایی در رابطه با استفاده از آن‌ها وجود دارند.

بازار خرسی چیست و چگونه در آن رفتار کنیم؟

بازار نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که یک ریزش مداوم و قابل توجه در سهام یا دارایی‌های آن بازار، معمولاً حداقل تا۲۰ درصد رخ می‌دهد. همچنین بازارهای نزولی به طور کلی نشان دهنده اعتماد پایین سرمایه گذاران به آن بازار و یک اقتصاد کند هستند. با وجود دیدگاه منفی نسبت به بازارهای نزولی، آن‌ها می‌توانند فرصت‌های خرید خوبی را برای سرمایه گذاران صبور ارائه دهند.

• بازار نزولی چیست؟
• بازارهای نزولی در مقابل اصلاحات
• ویژگی‌های کلیدی بازار نزولی
• بازارهای نزولی چقدر دوام دارند؟
• نمونه‌های از بازار‌های خرسی
• نکاتی از سرمایه گذاری در بازار‌های نزولی

اقتصاد آنلاین – حسین قطبی؛ برای یک سرمایه گذار معمولی، یک بازار نزولی می‌تواند به اندازه یک گریزلی 7 فوتی وحشتناک باشد. این مترادف با اخبار بد، رکود اقتصادی و به طور کلی فضای منفی است. اما خرس‌ها بخشی طبیعی از جزر و مد بازارهای مالی هستند.

بازار نزولی چیست؟

بازار نزولی به عنوان یک دوره طولانی تعریف می‌شود که در آن قیمت سرمایه گذاری حداقل 20 درصد از میانگین تاریخی خود کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر یک بازار باید 20٪ یا بیشتر از بالاترین قیمت اخیر خود سقوط کند، تا به عنوان یک بازار نزولی در نظر گرفته شود و تا زمانی که از پایین ترین سطح خود بعد از آن دوره ریزشی، 20٪ افزایش یابد، نزولی بودن آن باقی می‌ماند.

اقتصاددانان و ریشه شناسان به طور یکسان دوست دارند، در مورد اینکه چگونه بازارهای خرسی نام خود را گرفته اند بحث کنند، اما به احتمال زیاد از یک ضرب المثل قدیمی در مورد بدی، "فروختن پوست خرس قبل از گرفتن خرس" به معنای تخلیه چیزی است که در واقع انجام نداده‌اید، نشأت گرفته است. خرس یک اصطلاح عامیانه برای دلالان شرط‌ بندی در مورد کاهش قیمت‌ها شد.

بازارهای نزولی در مقابل اصلاحات

بازارهای نزولی را نباید با اصلاحات اشتباه گرفت. در اصلاحات افت روند بازار بیش از 10 درصد، اما کمتر از 20 درصد است. به گفته مرکز تحقیقات مالی شواب (Schwab Center for Financial Research)، از 22 اصلاحی که بین نوامبر 1974 و اوایل سال 2020 در بازار سهام آمریکا رخ داد، تنها چهار مورد به محدوده واقعی خرس‌ها پیشرفت کردند. این چهار مورد در سال‌های 1980، 1987، 2000 و 2007 رخ داده‌اند.

ویژگی‌های کلیدی بازار نزولی

با وجود اینکه، بازارهای نزولی اغلب توسط یک رکود اقتصادی در آن بازار یا مرحله انقباض در چرخه تجاری، ایجاد می‌شوند. اما اخبار یا رویدادهای منفی نیز می‌توانند باعث تغییر مسیر بازار ارزهای دیجیتال نیز شوند. ویژگی‌های اصلی یک بازار نزولی عبارتند از:

• سرمایه گذاران بدبین می‌شوند؛ آنها تصمیم می‎گیرند سرمایه گذاری‌های فعلی را بفروشند یا خرید بیشتر را متوقف کنند. این امر عرضه دارایی‌های موجود را افزایش می‌دهد و قیمت‌ها را کاهش می‌دهد.
• ارزش دارایی‌های آن بازار کاهش می‌یابد؛ پروژه‌های لیست شده در بازار، به دلیل قیمت کوین (توکن)‌های پایین‌تر، ارزش کمتری روی کاغذ دارند.
• احساسات سرمایه گذار منفی می‌شود؛ توافق بر این است که رشد بازار متوقف شده است و به این زودی افزایش نخواهد یافت. سرمایه گذاران پول را به سمت دارایی‌های ایمن تر و پایدارتر از جمله؛ اسناد خزانه داری و اوراق قرضه درجه سرمایه گذاری منتقل می‎کنند.
• شرکت‌ها فعال در صنعت رمزارزها درآمد کمتری از این بازار دارند؛ مصرف کنندگان کمتر خرید می‌کنند، سرمایه گذاران اعتماد خود را از دست داده‌اند. درآمد و سود پروژه‌ها، صرافی‌ها و . کاهش یا رکود دارد. این ممکن است منجر به محدود کردن تحقیق و توسعه ‌شود.
• نابسامانی اقتصادی در آن بازار گسترش می‌یابد؛ پول تنگ تر می‌شود، که منجر به خطر کاهش تورم می‌شود. بازارها، تولید، هزینه‌ها رو به نابودی هستند.

بازارهای نزولی چقدر دوام دارند؟

بازارهای نزولی می‌توانند برای هر مدت زمانی دوام بیاورند. سرمایه گذاران بین بازارهای نزولی «دوره‌ای» و «سکولار» که در چارچوب زمانی متفاوت هستند، تمایز قائل می‌شوند. نزول‌های دوره‌ای معمولا کوتاه مدت هستند و چند ماه دوام می‌آورند. نزول‌های که "سکولار" هستند، می‌توانند از پنج تا 25 سال دوام بیاورند. در بازارهای نزولی سکولار نیز یک لغزش طولانی به سمت پایین وجود ندارد، بلکه در طی تحولات بازار نزولی، قیمت دارایی‌ها برای مدتی افزایش می‌یابد، قبل از اینکه دوباره سقوط کند و به پایین‌ترین حد خود برسد و به صورت پله پله ریزش می‌کند.

از آنجایی که نقطه پایین را فقط می‌توان به صورت عطف به ماسبق تشخیص داد، پس از اینکه بازار قطعاً در حال بازگشت است، همیشه یک تاخیر وجود دارد تا بتوانید اعلام کنید که بازار نزولی قطعاً پایان یافته است.

نمونه‌های از بازار‌های خرسی

بازارهای خرسی بسیار رایج هستند. از سال 1900، 33 مورد از آنها وجود داشته است، بنابراین به طور متوسط می‌توان گفت، هر 3.6 سال یک بار رخ می‌دهند. در اینجا به سه نمونه بارز آن‌ها اشاره می‌کنیم:

سقوط دات کام 2000-2002: افزایش استفاده از اینترنت در اواخر دهه 1990 منجر به حباب سوداگرانه عظیم در سهام فناوری شد. در حالی که همه شاخص‌های اصلی پس از ترکیدن حباب به بازار نزولی سقوط کردند، نزدک به شدت آسیب دید، به طوری که در اواخر سال 2002، حدود 75 درصد از اوج‌های قبلی خود سقوط کرد.

بحران مالی 2008-2009: به دلیل موج اعطای وام‌های رهنی پایین و وثیقه بعدی این وام‌ها به اوراق بهادار قابل سرمایه گذاری، یک بحران مالی در سراسر جهان در سال 2008 گسترش یافت. بسیاری از بانک‌ها شکست خوردند و کمک‌های مالی گسترده‌ای برای جلوگیری از سیستم بانکی ایالات متحده لازم بود. در این بحران از فروپاشی S&P 500 تا پایین‌ترین حد خود در مارس 2009 بیش از 50 درصد از بالاترین سطح قبلی خود سقوط کرده بود.

سقوط کووید-19 شروع در سال 2020 تا اکنون: بازار نزولی در سال 2020 با شیوع همه گیر کووید-19 در سراسر جهان و ایجاد تعطیلی اقتصادی در اکثر کشورهای توسعه یافته، از جمله ایالات متحده، آغاز شد، زیرا به دلیل سرعت گسترش نا اطمینانی اقتصادی، سقوط بازار سهام در بازار نزولی در اوایل سال 2020 سریعترین بازار تاریخ بود.

نکاتی از سرمایه گذاری در بازار‌های نزولی

مواردی که در یک بازار نزولی، سرمایه‌گذارن باید مورد توجه قرار دهند، به صورت زیر می‌باشد.

1. نوسانات باعث می‌شود، موقعیت‌‌های شما از نظر ریسک به بازدهی (P/L) بزرگتر به نظر برسند.
2. انتخاب پروژه‌ها و دارایی‌های خوب در محدوده‌های کف بازار سخت است.
3. نقد بودن خودش یک موقعیت محسوب می‌شود.
4. به طور میانگین یک بازار‌ نزولی حدود 2 سال طول می‌‌کشد، تا روند نزولی آن به پایان رسد.

بازارهای نزولی برای بیشتر سرمایه‌گذاران خبر بدی هستند، زیرا در زمان وقوع، کسب درآمد سخت‌تر است. اما لزوماً پول خود را نیز از دست نخواهید داد، به خصوص اگر بتوانید تا زمانی که قیمت‌ها افزایش پیدا کند، صبر کنید. هر چند ممکن است این اتفاق زمان بر باشد و انتظار کشیدن می‌تواند دردناک باشد. اما باید در نظر داشته باشید، صبر یکی از ویژگی‌های افراد موفق در بازارهای مالی است. در ادامه چند روش آزمایش شده دیگر در مقابله با بازارهای نزولی، معرفی می‌کنم:

بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟

بازار گاوی و بازار خرسی دو اصطلاحی است که برای مشخص کردن روند کلی بورس به کار برده می‌شوند. در بورس بعضی از روزها با روند صعودی روبه‌رو هستیم و بعضی روزها روند نزولی را تجربه می‌کنیم. در واقع دو اصطلاح گاوی و خرسی به ترتیب نشان‌دهنده دو روند صعودی و نزولی هستند؛ البته در صورتی که این روندها در مدت‌زمان طولانی ادامه داشته باشد. در این مقاله به معرفی بازار گاوی و بازار خرسی می‌پردازیم و ویژگی‌های این دو بازار را برای شما شرح می‌دهیم.

منظور از بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟

به بازاری با روند صعودی، بازار گاوی می‌گویند. به تعبیری بهتر، هنگامی که بازار رو به رشد است، تقاضای خرید در آن بسیار است و قیمت سهام روندی صعودی دارد، بازار گاوی را شاهد هستیم. این نام‌گذاری دلیل دقیق و مشخصی ندارد. اما می‌توان حدس زد که چون گاوها در هنگام جنگ شاخ‌های خود را بالا نگه می‌دارند به بازارهای رو به بالا یا صعودی بازار گاوی می‌گویند. در بازار گاوی روند صعودی نشان‌دهنده افزایش قیمت است و این یعنی همان طور که تقاضا و قیمت بالا می‌رود، عرضه در حال کاهش است. کم شدن عرضه یعنی هیچ سهامداری حاضر نیست سهم خود را به فروش برساند و سود بازار گاوی را از دست بدهد. در شرایط مطلوب اقتصادی و در نتیجه آرامش سیاسی بازارهای گاوی بروز می‌کنند. در این حالت، مردم سرمایه‌شان را برای خرید وارد بازار می‌کنند و در نتیجه آن تقاضا بالا می‌رود.

به بازاری با روند نزولی، بازار خرسی می‌گویند. عموما در نتیجه رکود اقتصادی بازار خرسی رخ می‌دهد؛ البته هر صعودی هم در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست. علت این نام‌گذاری این است که در گذشته عده‌ای دلال فروش پوست خرس که به آن‌ها «خرسی‌ها» می‌گفتند، برای آن ‌که پوست‌ها را با قیمت پایین‌تری خریداری کنند دست به پیش‌بینی روند نزولی قیمت می‌زدند و به همین علت این بازار به بازار خرسی معروف شده است. هنگامی که بازار خرسی می‌شود، روند برخلاف بازار گاوی حرکت می‌کند. قیمت‌ها در حال کاهش هستند، عرضه بسیار و تقاضا کم است و رمقی برای خرید باقی نمانده است. این بازار اغلب در شرایطی شکل می‌گیرد که بورس ریزش کرده است و سرمایه‌گذاران متحمل ضرر شده‌اند.

در این بازار ارزش سهام بر اساس تصمیم‌گیری و رفتار سرمایه‌گذاران شکل می‌گیرد و اگر سهامدار تحت تأثیر جو بازار اقدام به فروش سهام خود کند، حتی اگر آن سهم ارزش ذاتی و بنیادی هم داشته باشد، روند نزولی خواهد داشت. در شرایطی که بازار خرسی رخ می‌دهد، به طور کلی شرایط متزلزل و ناپایدار می‌شود و چون اوضاع به گونه‌ای است که تا مدتی این جریان تداوم دارد، احتمالا در عرصه اقتصادی کلان نیز با رکود، تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری مواجه خواهیم بود.

بازار خرسی و گاوی چه ویژگی‌هایی دارند؟

بازار خرسی و گاوی هر یک ویژگی‌های خاص خود را بازار نزولی یا خرسی چیست؟ دارند که این ویژگی‌ها در عرصه‌های مختلف خود را نشان می‌دهند:

عرضه و تقاضای سهام: همان طور که در تعریف آوردیم؛ در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد و عرضه بسیار اندک است. در این بازار سرمایه‌گذاران امید به رشد بیشتر قیمت سهم دارند و سهام را به این امید می‌خرند. برعکس بازار خرسی که سهامدار ناامید، اقدام به ثبت درخواست فروش سهمی می‌کند که خریداری برای آن وجود ندارد و به همین سبب، در بازار خرسی عرضه بسیار بالا و تقاضا بسیار اندک است.

روان‌شناسی بازار و رفتار معامله‌گران: یکی از ملاک‌های اصلی خرید و فروش در بازار، آشنایی با روانشناسی سرمایه‌گذاران است. اگر می‌خواهید جزو معامله‌گران موفق در بازار بورس باشید، در کنار یادگیری تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی و …، حتما باید تحلیل روانی بازار را نیز بیاموزید. برداشت سرمایه‌گذاران از اوضاع و واکنش آنان به شرایط و جو حاکم، به طور مستقیم بر روند بازار تاثیر می‌گذارد. رفتار سرمایه‌گذاران است که روند بازار را صعودی یا نزولی می‌کند. این رفتار در اغلب موارد تحت تاثیر اخبار و اوضاع سیاسی و اقتصادی جامعه است که سبب کنش و هیجان در رفتار سرمایه‌گذاران می‌شود. در واقع روند کلی بازار و روند روانی سرمایه‌گذاران روی یکدیگر اثر مستقیم و دو جانبه دارند؛ مانند رابطه اقتصاد با سیاست. تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تاثیرگذار است و بالعکس.

تغییرات در روند فعالیت‌های اقتصادی: اگر اقتصاد کلی کشور را یک مجموعه در نظر بگیریم، تمامی کسب‌ و کارها و شرکت‌هایی که در بازار سرمایه هستند زیرمجموعه این اقتصاد کلان قرار دارند و کوچک‌‌ترین تغییرات در فعالیت‌‌های اقتصادی زیرمجموعه‌ها، بر مجموعه بزرگ‌ تاثیرگذار است. هنگامی که بازار خرسی است، شرایط اقتصادی بسیار ضعیف می‌شود و در بازار گاوی شرایط اقتصادی عالی است. در بازار خرسی به علت خرید کم از طرف مصرف‌کنندگان، مشاغل نمی‌توانند سود زیادی به دست بیاورند و ارزش سهام بازار کاهش پیدا می‌کند اما در بازار گاوی برخلاف این است؛ یعنی مردم تمایل به خرید دارند و از قدرت خرید بالایی برخوردارند، در نتیجه اقتصاد قوی می‌شود. البته در این زمینه نمی‌توان حکم کلی صادر کرد زیرا در موارد بسیاری روند صعودی بازار به معنای رشد اقتصادی نیست و عواملی مانند تورم نیز در این زمینه دخیل هستند.

عامل زمان: همان طور که اشاره شد افراد به امید کسب سود در بازار گاوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و هنگامی بازار نزولی یا خرسی چیست؟ که از رشد قیمت مأیوس می‌شوند، سرمایه خود را از بازار خرسی بیرون می‌کشند. نکته قابل‌توجه این است که روند کلی در این بازارها بلندمدت است؛ یعنی اگر برای یک روز یا یک هفته بازار نزولی باشد به آن بازار خرسی نمی‌گوییم؛ بلکه بازاری خرسی است که روند کاهش در آن بلندمدت به طول بیانجامد. به عنوان مثال، ممکن است در طی دو هفته روند بازار بیانگر بازار گاوی (صعودی) باشد در حالی که در طی دو سال بیانگر بازار خرسی است. می‌توان گفت قضاوت شرایط بازار تنها در بلندمدت امکان‌پذیر است و بازه زمانی طولانی، نکته اصلی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است.

در بازار خرسی و گاوی چه کار کنیم؟

در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که در بازار گاوی یا خرسی بهتر است چگونه عمل کنیم تا متحمل ضرر نشویم و سود بیشتری کسب کنیم. در بازار گاوی باید تمام سعی خود را بر این بگذارید که سهام ارزشمند خریداری کنید و سهام‌ قبلی که در اختیار دارید را نیز در زمان مناسب، یعنی زمانی که قیمت به اوج خود رسیده است بفروشید. در بازار خرسی اقدام به سرمایه‌گذاری چندان مناسب نیست زیرا بر اثر رکود اقتصادی کالاها ارزش خود را از دست می‌دهند و ثبات قیمتی وجود ندارد. در این شرایط عموما مردم سهام خود را می‌فروشند و نقدینگی افزایش پیدا می‌کند. در بازار خرسی احتمال ضرر کردن بالا است. در این شرایط، بهتر است دست نگه دارید تا سهم به کف قیمتی خود برسد و بعد با دانش این که سهم از این قیمت پایین‌تر نمی‌آید، آن را خریداری کنید. در این بازار سوددهی‌ها بیشتر به سرمایه‌‌گذاری‌های بلندمدت یا سرمایه‌گذاری‌ با درآمد ثابت مانند سپرده‌‌گذاری در بانک‌ها اختصاص دارد؛ زیرا در بازار خرسی ضررها جدی است و مشخص نیست که این روند نزولی تا چه زمان ادامه خواهد داشت.

کلام آخر

هنگامی که قیمت سهام روند نزولی داشته باشد در اصطلاح بازار خرسی و هنگامی که در روندی صعودی قرار بگیرد بازار گاوی است. در هر دو حالت چه گاوی و چه خرسی این بازارها بر روند سرمایه‌گذاری‌تان تأثیر مستقیم می‌گذارد. البته اگر برای سرمایه‌گذاری خود دید کوتاه‌مدت داشته باشید؛ زیرا همواره در بلندمدت بازار مسیری صعودی دارد. توصیه ما این است که پیش از هر کاری در ابتدا شرایط بازار را بسنجید و استراتژی و نوع عملکردتان را در بازار گاوی یا خرسی مشخص کنید تا بتوانید در هر شرایطی بهترین سرمایه‌گذاری را داشته باشید.

استراتژی های هوشمند برای بازار نزولی یا بازار خرسی

بازار نزولی (بازار خرسی Bear Market) به کاهش گسترده قیمت دارایی ها به میزان حداقل ۲۰ درصد از اوج های اخیر اشاره دارد. در اینجا ما شما را از طریق هفت استراتژی مهم راهنمایی می‌کنیم تا به شما کمک کند در بازار نزولی آرام بمانید و بیهوده معامله نکنید.

۱. ترس های خود را کنترل کنید

برای مثال در طول زمان سهام داو (Dow) علیرغم مشکلات اقتصادی، تروریسم و ​​مصیبت های بی شمار دیگر به افزایش خود ادامه داده است. سرمایه گذاران باید سعی کنند همیشه احساسات خود را از فرآیند سرمایه گذاری جدا کنند. چیزی که روزی یک فاجعه عظیم جهانی به نظر می رسد، ممکن است چند سال بعد به عنوان یک ضربه ی کوچک در روند صعودی آینده به نظر برسد. به یاد داشته باشید که ترس احساسی است که می تواند قضاوت منطقی یک موقعیت را مختل کند. آرام باشید و ادامه دهید!

۲. میانگین کم کردن

مهمترین چیزی که در طول رکود اقتصادی باید در نظر داشت این است که طبیعی است که بازار سهام سال های منفی داشته باشد، این بخشی از چرخه تجاری است. اگر شما یک سرمایه‌گذار بلند مدت هستید (به معنای افق زمانی بیش از ۱۰ سال)، یکی از گزینه ها استفاده از میانگین هزینه دلاری (DCA) است. با خرید سهام بدون در نظر گرفتن قیمت، در نهایت در زمانی که بازار سقوط می کند، سهام را با قیمت پایین خریداری می کنید. در درازمدت، هزینه شما به طور متوسط ​​کاهش می یابد، و شما را با قیمت ورودی بهتری برای سهام خود مواجه می کند.

۳. بی حرکت باشید

در طول بازار خرسی، خرس ها حکومت می کنند و گاوها شانسی ندارند. یک ضرب المثل قدیمی وجود دارد که می گوید بهترین کار در بازار خرسی این است که مرده بازی کنید، این همان پروتکلی است که گویی یک گریزلی واقعی را در جنگل ملاقات کرده اید. مقابله به مثل بسیار خطرناک خواهد بود. با حفظ آرامش و عدم انجام هیچ حرکت ناگهانی، خود را از تبدیل شدن به ناهار خرس نجات خواهید داد. بی حرکت بودن از نظر مالی به این معنی است که بخش بزرگی از پرتفوی خود را کنار بگذارید و به دنبال موقعیت باشید.

۴. تنوع داشته باشید

داشتن درصدی از پرتفوی شما بین سهام، اوراق قرضه، پول نقد و دارایی های جایگزین، هسته اصلی تنوع است. اینکه چگونه پرتفوی خود را انتخاب می کنید به میزان تحمل ریسک، افق زمانی، اهداف و غیره بستگی دارد. وضعیت هر سرمایه‌گذار متفاوت است. یک استراتژی تخصیص دارایی مناسب به شما این امکان را می دهد که از اثرات منفی احتمالی ناشی از قرار دادن تمام تخم مرغ های خود در یک سبد جلوگیری کنید.

۵. فقط آنچه را که می توانید از دست بدهید سرمایه گذاری کنید

سرمایه گذاری مهم است، اما خوردن و نگه داشتن سقف بالای سرتان نیز مهم است. گرفتن وجوه کوتاه مدت (یعنی پول برای وام مسکن یا مواد غذایی) و سرمایه گذاری آنها در سهام کار عاقلانه ای نیست. به عنوان یک قاعده کلی، سرمایه گذاران نباید درگیر سهام شوند مگر اینکه افق سرمایه گذاری حداقل پنج ساله و ترجیحاً طولانی تر داشته باشند و هرگز نباید پولی را که توانایی از دست دادن آن را ندارند سرمایه گذاری کنند. به یاد داشته باشید، بازارهای نزولی، و حتی اصلاحات جزئی، می توانند بسیار مخرب باشند.

۶. بدانید دنبال چه هستید

بازارهای نزولی می توانند فرصت های خوبی را برای سرمایه گذاران فراهم کنند. ترفند این است که بدانید به دنبال چه هستید. سرمایه گذاران ارزشی مانند وارن بافت اغلب بازارهای نزولی را به عنوان فرصت های خرید می بینند، زیرا ارزش گذاری شرکت های خوب همراه با شرکت های ضعیف سقوط می کند و در ارزش گذاری های بسیار جذاب قرار می گیرند.

۷. سهام تدافعی

سهام تدافعی یا غیر چرخه ای اوراق بهاداری هستند که عموماً در زمان های بد عملکرد بهتری نسبت به کل بازار دارند. این نوع سهام، بدون توجه به وضعیت کلی بازار، سود سهام ثابت و سود پایداری را ارائه می دهند. شرکت هایی که محصولاتی مانند خمیر دندان، شامپو و کرم اصلاح تولید می کنند نمونه هایی از صنایع دفاعی هستند زیرا مردم همچنان در مواقع سخت از این اقلام استفاده می کنند.